Trwa kampania społeczna „NGO bez barier” w ramach projektu pt. „Lubelscy Liderzy Dostępności”, sfinansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030. Projekt jest realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych. Celem projektu jest wzmocnienie pod względem strategicznym rozwoju Lubelskiego Partnerstwa na Rzecz Dostępności (LPnRD), które jest płaszczyzną współpracy na rzecz zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w woj. lubelskim.

Obecnie należy podejść szerzej do tematu wdrażania dostępności poprzez próbę spojrzenia na całość zagadnienia. Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami nie uda się ustanowić tylko przepisami prawnymi – dostępność sama w sobie jest prawem. W tym zakresie kluczową rolę w zakresie rozwoju dostępności może odegrać szeroka współpraca partnerska na poziomie regionalnym. Istotą partnerstwa rozwojowego jest łączenie w sposób optymalny – zasobów, wiedzy i umiejętności partnerów. Partnerstwo powinno posiadać zasoby i potencjał są wystarczające do realizacji zaplanowanych działań. Partnerstwo to głos wspólny, znacznie silniejszy i trudniejszy do zlekceważenia niż głos pojedynczego podmiotu. Dla decydentów liczą się nie tylko merytoryczne argumenty (siła argumentów), ale też liczebna reprezentacja (argument siły). Stąd partnerstwa mające większą liczbę członków mają mocniejszy mandat społeczny.

Jednak w praktyce żadne partnerstwo na rzecz dostępności nie osiągnie optymalnego stanu rozwoju bez podejścia strategicznego. Takie partnerstwo buduje się latami. Tworzenie partnerstwa strategicznego to długotrwały proces, który wymaga zaangażowania i współpracy przedstawicieli trzech sektorów – publicznego, prywatnego i pozarządowego. Pozwala to na odmienne spojrzenie na te same problemy związane z dostępnością, z perspektywy różnych sektorów. W międzysektorowym partnerstwie istotne znaczenie ma odpowiedni dobór partnerów – tak aby ich potencjały uzupełniały się. Ważne jest, aby byli to partnerzy zainteresowani rzeczywistą współpracą – a nie tylko deklaratywną.

Partnerstwo strategiczne to partnerstwo relacji, w przeciwieństwie do rywalizacji – opiera się na dążeniu do osiągnięcia korzyści dla wszystkich stron. Na etapie budowania sieci współpracy szczególną uwagę należy poświęcić identyfikacji partnerów oraz określić ich rolę w partnerstwie. Jest to kluczowy krok w kierunku tworzenia partnerstwa strategicznego, ponieważ pozwala na lepsze zrozumienie potrzeb partnerów reprezentujących różne sektory.

Strategiczne partnerstwo na rzecz dostępności zainicjowane przez NGO powinno w sposób partycypacyjny wypracować swoją wieloletnią strategię rozwoju, która będzie zawierać – Misję, Wizję rozwoju, realistyczne cele, plan działania, harmonogram i mierzalne wskaźniki. Przy czym cele strategiczne mogą w szczególności dotyczyć: wzmocnienia potencjału organizacji pozarządowych do prowadzenia działań na rzecz zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, wzmocnienia roli partnerstwa jako lidera dostępności w regionie, wzmocnienia partnerstwa w zakresie prowadzenia badań i analizy potrzeb dotyczących dostępności lub wzmocnienia roli partnerstwa w zakresie rzecznictwa interesów osób z niepełnosprawnościami. Tego typu partnerstwo może mieć również na celu promowanie idei projektowania uniwersalnego oraz współpracę międzysektorową, aby zapewnić trwałe i systemowe zmiany.

Planowanie działań partnerstwa stanowi wypadkową potencjałów wszystkich partnerów. Łączenie potencjałów podmiotów reprezentujących różne sektory sprzyja kreatywności. Pozwala wypracować nowatorskie metody rozwiązywania problemów związanych z dostępnością oraz dostosowywać działania do zmieniających się okoliczności. Dzięki temu partnerstwa mogą stanowić siłę napędową dla innowacji społecznych w zakresie dostępności. 

Obecnie żyjemy w zmiennym środowisku i trudno jest przewidzieć przyszłość. Dostępność jest procesem zakładającym – ciągłe zmiany i pokonywanie nowych wyzwań. Stąd zmiany i niepewność są nieodłącznymi elementami każdego partnerstwa strategicznego na rzecz dostępności. Szczególną cechą międzysektorowego partnerstwa jest jego dynamika – w miarę nabywania doświadczenia partnerstwo będzie przechodzić na coraz wyższy stopień rozwoju.

Wobec tego partnerstwo strategiczne będzie wymagać otwartości i elastyczności w zakresie zarządzania, w tym kreatywność i otwartość na innowacje. Stąd wskazane jest zastosowanie hybrydowej formy zarządzania wykorzystującej tradycyjny model wzbogacony o nowoczesne rozwiązania. W zwinnym zarządzaniu można wykorzystać aktywne formy uczenia się na własnych błędach. Z kolei wnioski z przeprowadzonych w partnerstwie ewaluacji będą mogły być wykorzystywane podczas planowania kolejnych wspólnych przedsięwzięć. W praktyce przyjęte założenia na etapie tworzenia partnerstwa będą wymagać późniejszej weryfikacji w formie aktualizacji strategii działania.

Z drugiej strony partnerstwa międzysektorowe, składające się różnych podmiotów działających dotychczas odmiennie, mogą mieć utrudnioną drogę w dochodzeniu do kompromisu oraz uzgadniania wspólnych kierunków działania. Stąd kolejnym krokiem powinno być wypracowanie w sposób partycypacyjny standardów działania partnerstwa. Standaryzacja pozwoli na zwiększenie skuteczności i efektywności działań sieci współpracy poprzez ustalenie spójnych reguł, które będą respektowane przez wszystkich partnerów. W tym zakresie stopień wdrażania strategii i standardów będzie oceniany na etapie monitorowania i ewaluacji działań partnerstwa.

Więcej na: www.liderzydostepnosci.pl/ngo-bez-barier/