Trwa kampania społeczna “Prospołeczni = Dostępni” w ramach projektu pt. „Lubelscy Liderzy Dostępności na START” realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG. Projekt jest realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych w partnerstwie z Lubelskim Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki.

To kampania edukacyjna i zarazem akcja informacyjna na temat dostępności skierowana przede wszystkim do środowiska sektora pozarządowego, który funkcjonuje odmiennie niż sektor publiczny i sektor prywatny. Celem kampanii społecznej „Prospołeczni = Dostępni” jest zwiększenie świadomości i kompetencji NGO w zakresie zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Zgodnie z  art. 2 ust. 2) ustawy z 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, dostępność oznacza – dostępność architektoniczną, cyfrową oraz informacyjno-komunikacyjną, co najmniej w zakresie określonym przez minimalne wymagania, o których mowa w art. 6, będącą wynikiem uwzględnienia uniwersalnego projektowania albo zastosowania racjonalnego usprawnienia. Z kolei zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o zapewnieniu dostępności organizacje pozarządowe, dążą w prowadzonej działalności do zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Dostępność jest już obowiązkiem. Jednak dostępności nie uda się ustanowić tylko przepisami prawnymi – dostępność sama w sobie jest prawem. Polska ratyfikowała Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w 2012 roku, ale na akty prawne wdrażające jej zapisy dotyczące dostępności trzeba było poczekać do 2019 r. Wtedy uchwalono ustawę z 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz ustawę z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Ustawa o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jest kluczowym elementem rządowego Programu Dostępność Plus 2018-2025. Ustawy te nie kolidują z innymi obowiązującymi przepisami prawa.

Wyzwania dla NGO związane z zapewnieniem dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami będą zajmować coraz więcej miejsca w debacie publicznej. Idea dostępności jest uniwersalna, stąd potrzebne jest horyzontalne włączenie jej do wszystkich polityk publicznych. Potrzebny jest międzysektorowy wysiłek, wykraczający poza ramy prawne. W dostępności nie ma drogi na skróty.

W praktyce bardzo trudno będzie osiągnąć ambitny cel zakładający zapewnienie 100% dostępności. Dostępność to ciągły proces, a nie jednorazowe działanie polegające na sprawdzeniu listy kontrolnej. Jest jak mapa drogowa, która nie ma – jednej drogi i nigdy się nie kończy. Dostępność jest jak stan umysłu. Rozpoczyna się od wzrostu świadomości i zrozumienia potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, zaś kończy na konsekwentnym wprowadzaniu zmian – krok po kroku. Dostępność jest procesem, który dotyczy nas wszystkich. Należy ją rozumieć szerzej, niż tylko zapewnienie dostępności osobom z niepełnosprawnościami, czy seniorom.

Dostępność zakłada zapewnienie tych samych możliwości wszystkim ludziom, bez względu na ich ograniczenia wewnętrze, zewnętrzne i zmieniające się okoliczności. Dostępność służy prowadzenia niezależnego życia na równi z innymi. Powinniśmy budować świat, który będzie dostępny dla wszystkich osób o różnych potrzebach. Każdy z nas jest inny, wszyscy jesteśmy równi. Musimy starać się tak zmieniać świat, żeby dla różnych osób wszędzie znalazło się miejsce. W tym zakresie dostępność jest jednym z najważniejszych osiągnięć w zmianie jakości życia osób z niepełnosprawnościami.

Jednak ważne jest, aby NGO same znały i stosowały zasady dostępności. Zgodnie z zasadą „Prospołeczni=Dostępni” organizacje społeczne powinny być powszechnie utożsamiane z przestrzeganiem zasad dostępności, które stanowią jedną z nadrzędnych zasad określonych w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Więcej o kampanii „Prospołeczni = Dostępni” na stronie https://liderzydostepnosci.pl/prospoleczni_dostepni/