Trwa kampania społeczna „NGO bez barier” w ramach projektu pt. „Lubelscy Liderzy Dostępności”, sfinansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030. Projekt jest realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych. Celem projektu jest wzmocnienie pod względem strategicznym rozwoju Lubelskiego Partnerstwa na Rzecz Dostępności (LPnRD), które jest płaszczyzną współpracy na rzecz zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w woj. lubelskim.

Dostępność można porównać do królika, którego trzeba gonić – ale niekoniecznie złapać

W praktyce trudno będzie osiągnąć ambitny cel, jakim jest zapewnienie raz na zawsze 100% dostępności. Dostępność jest – dynamiczna, wielowątkowa i nieskończona. Wdrażamy coraz nowsze standardy dostępności, tworzymy coraz lepsze przepisy prawne … i ciągle widzimy przed nami pojawiające się kolejne bariery. Czy to frustrujące? Bywa, że tak. Ale musimy mieć świadomość, że dostępność nie jest tylko celem. Stosując półśrodki nigdy nie dogonimy dostępności. Wciąż możemy znaleźć nowe obszary do poprawy i optymalizacji – co sprawi, że dążenie do dostępności nigdy w pełni nie zostanie zakończone. Dostępność to nie projekt z datą końcową. To proces, który nie kończy się po osiągnięciu „mety”. Wczorajsze podejmowane decyzje, mogą mieć znaczenie dzisiaj. To, co dzisiaj jest standardem, jutro może okazać się przepisem prawnym, a pojutrze – zamienić się w nową barierę ograniczającą dostępność.

Stąd dążenie do zapewnienia dostępności przypomina nieustanną pogoń za celem – niczym łapanie króliczka, który wciąż się oddala. Oznacza to, że nie chodzi o to, żeby złapać królika – ale żeby go gonić. Pogoń za Białym Królikiem z „Alicji w Krainie Czarów” można potraktować jako metaforę do dążenia do zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Symbolizuje to pogoń za czymś niemożliwym, za marzeniem trudnym do spełnienia. Gdy wydaje się, że już doganiamy cel – to on znowu ucieka i zawsze jest o krok przed nami.

Czy zatem gonić królika, aby go nie złapać? A może zaprzestać pogoni za królikiem? Wręcz przeciwnie. Nawet jeśli nie uda się „złapać królika”, to warto za nim biec – sama pogoń sprawi, że świat stanie się bardziej dostępny i włączający. Może okazać się, że wcale nie chodziło o złapanie królika. Dostępność można porównać do królika – im szybciej za nim biegniemy, tym bardziej zmniejszamy dystans do świata bez barier. Dlatego nie chodzi o to, aby za wszelką cenę złapać królika – ale wciąż iść do przodu i nadążać za zmianami. W wielu przypadkach droga do celu jest ciekawsza i bardziej rozwijająca niż sam cel. Potrzebujemy królika – ale jako drogowskazu, czy punktu orientacyjnego (tzw. Gwiazdy Północy). Nawet jeśli nie da się od razu wyeliminować wszystkich barier – to zawsze warto próbować do skutku.

A co jeżeli zaczniemy gonić więcej królików?

Należy skupić się na jednym celu. Jeżeli tego nie zrobimy, to nie osiągniemy żadnego rezultatu. Podobnie będzie jeśli zaczniemy gonić za każdym królikiem – to szybko wyczerpiemy swoje siły i nie złapiemy żadnego. Zgodnie z zasadą – jeżeli gonimy dwa króliki, to oba uciekną. Oznacza to, że jeżeli będziemy próbować robić naraz zbyt wiele trudnych rzeczy, to nie odniesiemy sukcesu. Lepiej zacząć od próby złapania jednego symbolicznego królika, aby następnie zacząć gonić pozostałe.

NGO powinny dawać przykład w zakresie dążenia do osiągnięcia dostępności. Symbolem takiego podejścia będzie pogoń w pierwszym szeregu za króliczkiem. NGO powinny dać innym przykład. Nie czekać – tylko działać. NGO przypominają o konieczności utrzymania tempa i nieosiadania na laurach – bo zawsze można coś zrobić lepiej i szybciej. Czasem po cichu, lokalnie, ale skutecznie. Rola NGO to również inspirowanie i motywowanie innych do działania na rzecz dostępności. NGO to ci, którzy nie zatrzymują się na pierwszej przeszkodzie, ale szukają obejścia, czy budują mosty. Ta elastyczność i gotowość do działania bez gwarancji sukcesu – to największy kapitał NGO. I to właśnie dzięki nim nawet pogoń za królikiem ma zawsze sens.

Więcej na: www.liderzydostepnosci.pl/ngo-bez-barier/