Trwa kampania społeczna „NGO bez barier” w ramach projektu pt. „Lubelscy Liderzy Dostępności”, sfinansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030. Projekt jest realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych. Celem projektu jest wzmocnienie pod względem strategicznym rozwoju Lubelskiego Partnerstwa na Rzecz Dostępności (LPnRD), które jest płaszczyzną współpracy na rzecz zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w woj. lubelskim.

Dostępność trzeba wdrażać – krok po kroku

Nie ma jednej uniwersalnej ścieżki prowadzącej do pełnej dostępności. Wyobraźmy sobie schody. Wspinanie się po nich wymaga wysiłku, ale każdy stopień przybliża nas do celu. Tak samo jest z dostępnością – wymaga pracy, zaangażowania i konsekwencji. Schody pokonujemy stopień po stopniu, tak samo dostępność trzeba wdrażać – krok po kroku. Do dostępności nie wjedziemy windą. Korzystając z windy nie zmienimy systemu. Nie wszystko działa idealnie – windy też ulegają awariom. Winda jest wygodna i pozwala ominąć przeszkody, ale nie dotknąć problemu zbyt głęboko. Dostępność nie polega na omijaniu trudnych tematów – wręcz przeciwnie. To raczej mozolne wchodzenie po schodach. Do dostępności trzeba dojść po schodach metaforycznych, ale też realnych.

Ważne jest, by nie tracić z pola widzenia końcowego celu – jakim jest świat bez barier. Zazwyczaj będzie to wymagało konfrontacji z niewiedzą, obojętnością, czy też błędami systemu. Należy tego dokonać nie dlatego, że jest to łatwe – ale właśnie dlatego, że jest to trudne. Od tych, którzy wiele mogą – więcej się też wymaga. Ale jeśli każdy z nas zrobi nawet mały krok – to zamiast czekać na windę, dojdziemy do celu przed innymi. Prawdziwa zmiana zaczyna się wtedy, gdy osoby z doświadczeniem niepełnosprawności stają się współtwórcami rozwiązań. Gdy nie tylko korzystają z dostępnych przestrzeni, ale mają wpływ na to, jak ona ma wyglądać. Nie uda się nam wdrożyć w pojedynkę dostępności dla wszystkich bez współpracy z jej użytkownikami.

Nie wystarczy wjechać na górę windą – trzeba być obecnym przy stole decyzyjnym

Wciąż brakuje ekspertów dostępności, środków finansowych i czasu. Wiele NGO potrzebuje wsparcia systemowego, szkoleń i wymiany doświadczeń. Ale jedno jest pewne – III sektor już teraz pokazuje, że można działać bez wielkich nakładów, ale z ogromnym zaangażowaniem. NGO nie są dodatkiem do systemu – ale jego niezbędną częścią. Niestety w debacie o dostępności rola NGO jest często sprowadzana do roli konsultantów lub realizatorów zadań publicznych. Dla wielu osób z niepełnosprawnościami barierą nie jest brak windy, ale brak zaproszenia do udziału w debacie dotyczącej dostępności. Jeśli dostępność ma być priorytetem, to nie wystarczy dobra wola. Potrzebna jest obecność przy stole decyzyjnym, umiejętność argumentacji, konsekwencja i wspólne stanowiska. Brak wsparcia, zrozumienia, języka, który nie wyklucza. Niektórym pozostają tylko schody, których nikt inny nie widzi. To niewidzialne schody – zbudowane z uprzedzeń, wykluczających procedur, czy braku reprezentacji.

Jednak nigdy nie należy rezygnować z wyznaczonego celu tylko dlatego, że jego osiągnięcie wymaga trudu i czasu. Każdy z nas, niezależnie od roli społecznej czy zawodowej, może przyczynić się do budowania bardziej dostępnego i włączającego świata. Dostępność to wspólny wysiłek. Cel bez realizacji pozostaje tylko marzeniem. Często droga do dostępności jest pełna przeszkód i wyzwań. Ale to właśnie te trudności sprawiają, że cel staje się jeszcze bardziej wartościowy. To suma tych działań sprawia, że otaczająca nas przestrzeń staje się bardziej przyjazna i dostępna dla wszystkich.

Więcej na: www.liderzydostepnosci.pl/ngo-bez-barier/