Trwa kampania społeczna „NGO bez barier” w ramach projektu pt. „Lubelscy Liderzy Dostępności”, sfinansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030. Projekt jest realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych. Celem projektu jest wzmocnienie pod względem strategicznym rozwoju Lubelskiego Partnerstwa na Rzecz Dostępności (LPnRD), które jest płaszczyzną współpracy na rzecz zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w woj. lubelskim.

Historia nas nie uczy – historia się powtarza

Ucz się na błędach cudzych, bo własne będą cię drogo kosztować. Przeszłość kształtuje naszą teraźniejszość – praktycznie jedyną chwilą, na którą mamy jakiś wpływ. Historia pokazuje, że rola społeczeństwa bywa kluczowa w momentach przełomowych. Przyszłość ma wiele imion. Dla słabych jest – nieosiągalna, dla bojaźliwych – nieznana. Dla odważnych jest – szansą. Technologia AI jest taką szansą dla NGO – ale tylko dla takich, które nauczą się z niej świadomie korzystać. Najlepszym sposobem przewidywania przyszłości jest jej tworzenie. W tym zakresie NGO korzystając z technologii AI, mogą aktywnie kształtować przyszłość – zamiast tylko przyglądać się lub próbować dostosowywać się do nowych reguł.

Sztuczna inteligencja wkroczyła do naszego życia szybciej, niż się wszyscy tego spodziewaliśmy. Technologia AI o kilka długości wyprzedza inne znane programy. Przypomina to bieg za uciekającym pociągiem. Kto śpi, ten traci – jeżeli NGO prześpią sprzyjający im czas i nie wsiądą do wagonu z napisem „AI”– to pociąg odjedzie bez nich. Dynamiczny rozwój technologii AI przypomina pędzący pociąg szybkich prędkości. Jedni siedzą w wagonach 1. klasy – to wielkie korporacje technologiczne i strona rządowa. Inni wsiadają do wagonów 2. klasy – to instytucje publiczne i przedsiębiorstwa. Jeszcze inni próbują wskoczyć w ostatniej chwili – to organizacje społeczne. Zawsze wydaje się coś niemożliwe, dopóki nie zostanie zrobione. To od aktywności NGO będzie w dużym stopniu zależeć, czy zadowolą się rolą pasażerów bez miejscówki, zdanych na łaskę i niełaskę maszynisty? Pociąg AI jedzie coraz szybciej i nie sposób już go zatrzymać. Pytanie brzmi – kto będzie decydować o trasie przejazdu?

Chińskie przysłowie mówi, że najlepszy czas na posadzenie drzewa był 20 lat temu, a drugi najlepszy czas jest dziś. Oznacza to, że powinno się natychmiast rozpocząć wdrażanie AI w organizacjach – zamiast czekać na lepsze czasy. Włączenie NGO w kształtowanie rozwoju AI to właśnie takie drzewo. Jeśli zaczniemy teraz, zbudujemy zaufanie i świadomość społeczną, które zaprocentują w przyszłości. Podobnie jest z kształtowaniem rozwoju AI – nie można czekać, aż ktoś zrobi to za nas. Najlepszy moment na rozpoczęcie podróży jest teraz.

To my kształtujemy narzędzia AI, a potem one kształtują nas

AI otwiera swoje drzwi przed III sektorem. Technologia AI coraz bardziej przenika do naszego codziennego życia. Rozwój AI to łańcuch przyczyn i skutków. Jeszcze do niedawna to Internet był oknem na świat. Okno jest już otwarte na oścież. Teraz kolej na „drzwi”. Gdzie drzwi zamknięte, tam nie ma gości. W edukacji najważniejsi są nauczyciele. AI jest jak nauczyciel w cyfrowej klasie, który szeroko otwiera drzwi – ale każdy uczeń musi wejść na swoją odpowiedzialność. NGO odgrywają kluczową rolę w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Jednocześnie muszą zmagać się z ograniczonymi zasobami finansowymi i kadrowymi. Często też muszą walczyć o przetrwanie. Działając pod presją ograniczonych zasobów, NGO potrzebują narzędzi AI, które pozwolą im robić więcej – ale mniejszym kosztem.

Obecnie drzwi do świata AI stoją otworem przed III sektorem. Jednak nie wystarczy otworzyć drzwi, trzeba jeszcze przez nie przejść. NGO stoją dziś w progu – przed nimi świat nowych technologii AI, za nimi tradycyjny świat analogowy. To ostatni moment, w którym sektor obywatelski może dokonać skoku jakościowego. Największym wyzwaniem jest połączenie obu światów tak, by służyły ludziom – a nie odwrotnie. W tym celu potrzebne będzie krytyczne spojrzenie na sposób korzystania z technologii AI oraz dalsze inwestycje w rozwój kompetencji cyfrowych NGO.

Więcej na: www.liderzydostepnosci.pl/ngo-bez-barier/