Trwa kampania społeczna „Senior 60+ bez barier” w ramach projektu pt. „Senior 60+ bez barier – samoorganizacja seniorów na rzecz dostępności. Edycja II” sfinansowanego z Programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025. Edycja 2025. Oferta zadania jest realizowana przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych.

Seniorzy i technologia AI – duet przyszłości

Współczesne społeczeństwo starzeje się w szybkim tempie, a seniorzy stają się coraz bardziej znaczącą grupą społeczną. Mają doświadczenie życiowe, wiedzę o lokalnych potrzebach oraz realne oczekiwania. Niestety, wiele przestrzeni publicznych wciąż nie jest dostosowana do ich potrzeb – schody bez podjazdów, brak odpowiedniego oświetlenia, nierówne chodniki, czy nieczytelne oznakowanie – stanowią bariery, które ograniczają mobilność i samodzielność osób starszych.

Dostępność jest procesem, do którego nie prowadzi droga na skróty. Zapewnienie dostępności nie jest też sprawą związaną tylko z infrastrukturą, czy technologią AI – ale w dużym stopniu zależy od postaw międzyludzkich. Nie chodzi o to, aby seniorzy nadążali za rozwojem sztucznej inteligencji. Nowa technologia AI powinna służyć osobom w każdym wieku, czy stopniu sprawności. To nie seniorzy mają dostosować się do AI – ale technologia do nich. W tym zakresie ważne jest projektowanie włączające narzędzi AI – prostych, intuicyjnych w obsłudze i bezpiecznych. Sztuczna inteligencja powinna być dostępna dla osób o różnym stopniu kompetencji cyfrowych. Ale to nie ma być technologia tworzona specjalnie dla seniorów – ale z nimi i dla wszystkich.

Należy też zmienić sposób myślenia o dostępności jako o indywidualnej metodzie – na rzecz współpracy. Wprawdzie samemu dojdziemy szybciej – ale razem zajdziemy dalej. Zapewnienie dostępności przestrzeni publicznej nie uda się osiągnąć szybko i bez wysiłku – wymaga ona stopniowych, przemyślanych działań i współpracy wielu stron. Takie podejście może doprowadzić do powstania nowej kultury pracy opartej – na partnerstwie seniorów i AI. W takim modelu sztuczna inteligencja przestanie być spostrzegana tylko jako narzędzie technologiczne – a stanie się cyfrowym współpracownikiem. Kluczową wartością współpracy z AI jest synergia – człowieka i inteligentnej maszyny. Razem w duecie można więcej i szybciej. AI przyspieszy procesy i otworzy nowe ścieżki rozwoju, tworząc rozwiązania bardziej włączające.

Gdzie zgoda – tam jest siła. Seniorzy stają się partnerami AI w projektowaniu zmian – a nie odbiorcami pomocy. To nowe partnerstwo łączące doświadczenie z innowacją może na trwałe zmienić sposób – w jaki spostrzegamy dostępność. To symboliczny pomost między przeszłością a przyszłością. To właśnie seniorzy mogą nadać nowy sens relacji człowieka z inteligentną maszyną.

Współpraca seniorów i AI na rzecz dostępności ma sens

Współczesne społeczeństwo stoi w obliczu nowej rewolucji cyfrowej związanej z rozwojem sztucznej inteligencji. W dobie starzejącego się społeczeństwa i dynamicznego rozwoju technologii – integracja seniorów z AI nie jest przywilejem, ale koniecznością. AI przestaje być domeną wyłącznie programistów, a staje się narzędziem wspierającym obywateli w różnych aspektach życia. Jednym z obszarów, gdzie AI może odegrać istotną rolę, jest poprawa dostępności przestrzeni miejskiej. Nikt nie posiada uniwersalnego klucza, który rozwiąże wszystkie problemy seniorów związane z zapewnieniem dostępności. Przestrzeń publiczna jest symbolem równości – każdy ma prawo do jej użytkowania na tych samych zasadach na równi z innymi mieszkańcami. Może ona pełnić wiele funkcji – od rekreacyjnych po kulturalne, społeczne i edukacyjne. Zazwyczaj seniorzy korzystają z małych lokalnych przestrzeni, takich jak – skwery, ławki, czy osiedlowe place. To miejsca, gdzie mogą spotkać się z sąsiadami, jak też odpocząć w drodze do sklepu, czy apteki.

Sztuczna inteligencja staje się sprzymierzeńcem osób starszych w niwelowaniu napotykanych barier – architektonicznych, cyfrowych oraz informacyjno-komunikacyjnych. W tym zakresie partnerstwo seniorów i AI może stać się kluczowe do tworzenia miast bardziej bezpiecznych i włączających. Połączenie doświadczenia osób starszych z możliwościami AI daje realną szansę na bardziej dostępne i przyjazne przestrzenie publiczne. W ujęciu uniwersalnym są to takie miejsca – w których chętnie przebywamy i korzystamy w sposób samodzielny i niezależny. Miejsca dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, są jednocześnie dostępne dla seniorów, podróżnym i rodzin z małymi dziećmi – czyli osób w każdym wieku.

Jednak sztuczna inteligencja nie zastąpi człowieka w działalności na rzecz zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, ale może być jego sprzymierzeńcem. Technologia AI może analizować dane przekazywane przez seniorów, które będą dotyczyć codziennych napotykanych barier. Ponadto AI może przewidywać, jak osoby starsze powinny bezpiecznie poruszać się w przestrzeni miejskiej oraz jakie elementy infrastruktury są dla nich kluczowe. Tak powstaje synergia, która otwiera nowe szanse na budowanie miast bez barier.

Więcej o kampanii społecznej:
www.liderzydostepnosci.pl/senior-60-bez-barier/