Trwa kampania społeczna „Senior 60+ bez barier” w ramach projektu pt. „Senior 60+ bez barier – samoorganizacja seniorów na rzecz dostępności. Edycja II” sfinansowanego z Programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025. Edycja 2025. Oferta zadania jest realizowana przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych.

Inteligentne miasto – czyli jakie?

Smart city (inteligentne miasto) to koncepcja, która nie odnosi się już tylko do przyszłości. Potocznie za inteligentne miasto uznaje się obszar miejski, który wykorzystuje nowoczesne technologie do poprawienia jakości życia wszystkich mieszkańców – bez względu na wiek, czy stopień sprawności. Czy w takim razie zwykły chodnik może być inteligentny? Dzięki AI – tak. Sztuczna inteligencja może mieć początek pod naszymi stopami. Chodnik wyposażony w czujniki, kamery i technologię AI może stać się żywym elementem miejskiego ekosystemu. Potrafi liczyć pieszych, mierzyć temperaturę nawierzchni, rozpoznawać oblodzenie, wykrywać przeszkody i informować o nich służby miejskie. Gdzie technologia służy człowiekowi, tam człowiek zajdzie dalej.

Ale czy naprawdę w erze AI inteligentne miasto jest dla wszystkich? A może tylko dla wybranych tych, którzy nadążają za tempem cyfrowej rewolucji? Odpowiedź jest tylko jedna – z założenia w smart city żadna grupa społeczna nie może być pominięta. Nowoczesne technologie AI nie powinny być czynnikiem wykluczającym część mieszkańców ze względu na brak kompetencji cyfrowych.

Inteligentne miasto to takie – które słucha, uczy się i reaguje. To miasto gdzie sztuczna inteligencja nie zastępuje ludzkiej inwencji twórczej – ale ją wspiera w dążeniu do innowacyjności. Gdzie nowoczesność idzie w parze – z troską, a rozwój – z empatią. To miasto dowodzące słuszności, że AI i empatia mogą iść w parze. W końcu jest to miasto, w którym najważniejsi są mieszkańcy, którzy chcą żyć w zielonej przestrzeni bez barier. Prawdziwa inteligencja zaczyna się tam, gdzie technologia ma serce i służy ludziom – a nie odwrotnie.

Smart city to nie tylko infrastruktura – ale także przestrzeń społeczna

Wdrażanie rozwiązań opartych na AI w miejskiej infrastrukturze można porównać do sadzenia drzew – które zaowocują w przyszłości. W tym zakresie kolejnym szczeblem rozwoju jest model smart city 3.0. Jest to podejście oparte na twórczym zaangażowaniu mieszkańców w kreowanie rozwoju przestrzeni miejskiej. W tym wariancie to mieszkańcy pozostają w centrum zainteresowania. W inteligentnym mieście obywatelskim rolą władz lokalnych jest też zachęcanie mieszkańców do korzystania z nowoczesnych technologii – w szczególności związanych ze sztuczną inteligencją.

Smart city to miasto, które słucha swoich mieszkańców. Także tych, którzy mówią wolniej, ciszej ale z wielką mądrością – ze względu na wiek i doświadczenie. Młodość ma siłę, ale to starość ma mądrość. Młodość jest darem natury, starość – dziełem sztuki. W połączeniu tych dwóch wartości tkwi przyszłość inteligentnych miast. Wspólne działania młodych i seniorów uczą, że technologia AI powinna łączyć – a nie dzielić.

Nie ma starości dla odważnych umysłów. W tym zakresie mądrość osób w starszym wieku jest jak korzeń, z którego wyrasta przyszłość nowoczesnego miasta. Jeżeli miasta mają być naprawdę inteligentne, to muszą czerpać z mądrości życiowej swoich mieszkańców. To oni mogą nauczyć cierpliwości, równowagi i odpowiedzialności – wartości, które nadadzą sens technologicznej rewolucji.

Nie liczmy lat – ale sprawmy, aby lata się liczyły. Nie wszystko, co można policzyć – liczy się, i nie wszystko, co się liczy – można policzyć. W tym zakresie AI uczy nas, że liczenie – w sensie przetwarzania danych – może prowadzić do realnej zmiany jakości życia w mieście. Mądry człowiek buduje mosty, a nie mury. W dostępnych miastach te mosty łączą pokolenia, kompetencje i technologie. Technologia sama w sobie jest neutralna. To my decydujemy, czy użyjemy jej do budowy mostów – czy murów Osoby młodsze mogą pomagać seniorom korzystać z inteligentnych rozwiązań AI, zaś seniorzy dzielić się swoim doświadczeniem życiowym. Efekt? Mogą powstawać projekty pilotażowe, które połączą świat cyfrowy z realnymi potrzebami mieszkańców w każdym wieku.

Seniorzy w mieście bez barier – w erze AI

Miasto bez barier to przede wszystkim koncepcja społeczna i technologiczna, w której dostępność staje się wartością wspólną, a sztuczna inteligencja – narzędziem troski o człowieka. AI w roli architekta zmian sprawia, że dostępność staje się fundamentem projektowania przestrzeni publicznej. Jednak czy potrafimy tak projektować przestrzeń miejską, aby była przyjazna i dostępna dla wszystkich pokoleń? W erze cyfrowej transformacji pytanie to nabiera szczególnego znaczenia. Inteligentne miasto to nie tylko miasto technologii i szybkiego ogólnodostępnego Internetu, ale przede wszystkim miasto troski o mieszkańców w każdym wieku.

To także inteligentny system zarządzania miastem, który reaguje na potrzeby osób starszych. Stosowane rozwiązania mogą poprawić komfort życia tej grupy społecznej – poprzez aplikacje wspierające orientację przestrzenną, po szybkie wykrywanie przeszkód i zagrożeń. Inteligentne miasta – to mniej barier, a więcej samodzielności. Dzięki takiemu podejściu seniorzy mogą czuć się bezpieczniej w przestrzeni miejskiej. Inteligentne miasto nie może być miastem kontroli – powinno być miastem zaufania. Seniorzy nie potrzebują miasta szybkiego – ale bardziej empatycznego. Miasta, które dostosowuje tempo życia do wszystkich potrzeb swoich mieszkańców.

W stereotypowym myśleniu seniorzy często są postrzegani jako – odbiorcy wsparcia. Natomiast w idei inteligentnego miasta chodzi o coś więcej – o współtworzenie miasta, które działa lepiej dzięki wiedzy i doświadczeniu wszystkich jego mieszkańców. To zmienia sposób, w jaki władze lokalne podchodzą do kwestii dostępności przestrzeni publicznej. Seniorzy nie są już tylko odbiorcami wsparcia, ale stają się współtwórcami rozwiązań dostępnościowych. Wnoszą to, czego nie uda się zaprogramować – perspektywę człowieka, który z przestrzeni miejskiej korzysta codziennie i zna jej ograniczenia z autopsji. Dostępność to proces – a nie jednorazowe działanie. To ciągłe dostosowywanie przestrzeni miejskiej do zmieniających się potrzeb jej mieszkańców w każdym wieku. AI otwiera przed seniorami drzwi do dostępnej przestrzeni publicznej. Drzwi do świata AI są już otwarte – wystarczy przez nie przejść.

Więcej o kampanii społecznej:
www.liderzydostepnosci.pl/senior-60-bez-barier/