Trwa kampania społeczna „NGO bez barier” w ramach projektu pt. „Lubelscy Liderzy Dostępności”, sfinansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030. Projekt jest realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych. Celem projektu jest wzmocnienie pod względem strategicznym rozwoju Lubelskiego Partnerstwa na Rzecz Dostępności (LPnRD), które jest płaszczyzną współpracy na rzecz zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w woj. lubelskim.

Dostępność to proces wymagający zmiany całościowego sposobu myślenia o partnerstwie – to podróż, a nie cel sam w sobie.  Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami nie uda się ustanowić tylko przepisami prawnymi – dostępność sama w sobie jest prawem. W tym zakresie potrzebny jest międzysektorowy wysiłek wykraczający poza ramy prawne. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom został wypracowany „Standard  tworzenia międzysektorowych regionalnych  partnerstw na rzecz dostępności” w ramach projektu pt. „Dostępne NGO na PLUS” sfinansowanego  przez  Narodowy  Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach  Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich  NOWEFIO na lata 2021-2030. Projekt był realizowany przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych.

Celem standardu jest przybliżenie ogólnych zasad partnerskiego podejścia do procesu wdrażania dostępności w ramach współpracy międzysektorowej. Obecnie nie ma jednego wzorca standaryzacji działań dotyczących tworzenia tego typu regionalnych partnerstw. W tym wypadku „Standard  tworzenia międzysektorowych regionalnych  partnerstw na rzecz dostępności” został wypracowany na podstawie doświadczeń Lubelskiego Partnerstwa na Rzecz Dostępności.

Zgodnie z lubelskim modelem wyróżniamy pięć kroków, które wyznaczają kamienie milowe na drodze do utworzenia regionalnego trójsektorowego partnerstwa na rzecz dostępności.

Krok 1 – Przygotowanie powołania partnerstwa na rzecz dostępności.

Każde partnerstwo powinno znaleźć własny sposób zainicjowania procesu powstawania. W tym wypadku istotne znaczenie ma, z którego sektora wyjdzie inicjatywa powołania partnerstwa – publicznego, prywatnego, czy pozarządowego? Tego typu partnerstwa może się nie udać, jeżeli będzie efektem odgórnej decyzji administracyjnej.

Jednym z pierwszych działań, które powinien podjąć Komitet założycielski to wstępne zdiagnozowanie problemów i potrzeb związanych z zapewnieniem dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w regionie. Będzie to miało istotny wpływ na wybór celów. Ponadto w przypadku budowania partnerstwa strategicznego istotny będzie odpowiedni dobór partnerów.

Krok 2 – Wypracowanie mechanizmów przyszłej współpracy w ramach partnerstwa.

Partnerstwo na rzecz dostępności powinno opierać się na ściśle określonych zasadach współpracy. Na etapie formułowania celów należy uwzględnić możliwości partnerów oraz posiadane przez nich zasoby. Cel główny partnerstwa powinien być celem strategicznym – jego osiągnięcie będzie oddalone w czasie. Partnerstwo na rzecz dostępności może mieć charakter nieformalny, w tym posiadać tylko umownie formy funkcjonowania w oparciu np. o Regulamin Pracy, czy Deklarację Ideową.  Wynika to z otwartej formuły sieci współpracy na rzecz dostępności.

Krok 3 – Określenie struktury organizacyjnej partnerstwa.

W przypadku partnerstwa działającego obszarze dostępności, głównym organem decyzyjnym może być Rada Partnerstwa składająca się ze wszystkich partnerów. Przy czym część obowiązków Rady Partnerstwa może przejąć Sekretariat Partnerstwa. Takie podejście oznaczać będzie częściowe ograniczenie roli Lidera partnerstwa. Oprócz tego, w zależności od potrzeb, mogą być powoływane tematyczne zespoły zadaniowe. Przy czym stałym organem doradczym partnerstwa może być Regionalny Panel Ekspertów, odpowiedzialny za zagadnienia merytoryczne związane z dostępnością. Ponadto w zarządzaniu partnerstwem na rzecz dostępności można wykorzystać elementy zwinnego zarządzania. Tego typu podejście zakłada szybkie reagowanie na zmieniające się okoliczności, uzyskiwanie szybkiej informacji zwrotnej oraz ciągłe doskonalenie. Polega na stawianiu „małych kroków” i ciągłym sprawdzaniu, czy partnerstwo zmierza we właściwym kierunku.

Krok 4 – Planowanie działań ukierunkowanych na rozwój partnerstwa strategicznego.

Partnerstwa międzysektorowe mogą stanowić podstawę do generowania nowych rozwiązań w zakresie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Jednak w praktyce żadne partnerstwo nie osiągnie optymalnego stanu rozwoju bez podejścia strategicznego. Partnerstwo strategiczne to partnerstwo relacji. W przeciwieństwie do rywalizacji, opiera się na dążeniu do osiągnięcia korzyści dla wszystkich stron. Z kolei standaryzacja działań pozwoli na zwiększenie skuteczności poprzez ustalenie spójnych reguł, które będą respektowane przez wszystkie strony.

Krok 5 – Monitorowanie i ewaluacja działań partnerstwa.

Stopień wdrażania strategii i standardów działania będzie oceniany na etapie monitorowania i ewaluacji działań partnerstwa. Monitorowanie funkcjonowania partnerstwa stanowi integralny element strategii. Pozwala na szybką reakcje na pojawiające się problemy. Ważne, aby systematycznie weryfikować, czy prowadzone działania służą osiągnięciu celów partnerstwa? Partnerstwo powinno monitorować postępy w realizacji działań i oceniać ich skuteczność, aby na bieżąco wprowadzać niezbędne środki naprawcze.  

Więcej na: www.liderzydostepnosci.pl/ngo-bez-barier/